- حساب عقود انامل (حِ بِ عُ دِ اَ مِ)
هریک از بندهای (عقود) انگشتان دست را به شماره ای اختصاص داده بودند، چنانکه بندهای دست راست نمایندۀ آحاد و عشرت و بندهای دست چپ نمایندۀ مآت و الوف بود و هنگام شمار کردن آنها را نشان میکردند. صاحب ذریعه گوید: در احادیث آمده که حساب عقود حسابی است که همه مردمان به هر زبان فهم آن توانند، و اختصاص به اهل یک زبان نداشته است. و آقارضی قزوینی گفته است که آن حساب قبطیان بوده و ایشان برای نگاهداری حساب با انگشتان خویش سی و هفت شکل تهیه کردند که نه صورت برای آحاد و نه برای عشرات و نه برای مآت و ده صورت برای الوف بوده است. و برای توضیح حساب عقود کتابهایی بنام ’ایضاح الدلائل’ و ’حل العقود’ و ’لوح الضبط فی حساب القبط’و ’مختصرالجمل’ و ’ارجوزۀ جمل عقود’ و نه کتاب بنام ’حساب عقود’ تألیف شده است. (الذریعه ج 7 صص 9- 11). چلبی گوید: حساب عقود اصابع نزد صحابه پیغمبر متداول بوده است و در این موضوع ابن حرب ارجوزه ای سروده است و شرف الدین یزدی رساله ای دارد. (کشف الظنون)